EĞİTİMDE CEZA RUH SAĞLIĞINI BOZUYOR
İZMİR - Türk eğitim sisteminde "eğitmek"
adına öğrenciye verilen cezalar, gençlerin ruh sağlığını da bozuyor. Öte yandan
uzmanlar özellikle kent merkezlerindeki kalabalık okullarda ceza gerektiren
davranışların artış gösterdiği görüşünde.
Eğitimciler,
ceza verme yerine, öğrencinin disiplinsizliğe yol açan davranışlarının
rehberlik danışma ve sosyal etkinliklerle önlenmesi gerektiğini savunuyor.
Türkiye'nin en kaliteli eğitim kurumu olarak değerlendirilen özel, Anadolu ve
fen liselerinde cezalara en az oranda başvurulması da, bunu doğruluyor.
Dokuz Eylül
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen "İzmir
Liselerinde Disiplin Olayları ve Cinsiyet Faktörü" adlı araştırmada, 25
lisede öğrencilere verilen cezalardan hareketle "eğitimde
cezalandırma" sorunu irdelendi.
MEB
Ortaöğretim Kurumları Ödül ve Disiplin Yönetmeliği'nce verilen cezaları
kapsayan araştırma, yaklaşık 20 bin örencinin yüzde 3'ünü oluşturan 483'ünün
ceza aldığını gösterdi. Araştırmadaki en önemli bulgulardan biri, en fazla
(yüzde 3.1) kız meslek lisesi öğrencilerine, en az (yüzde 1.1) Anadolu ve fen
lisesi öğrencilerinin disipline aykırı davranışı yüzünden ceza verildiğinin
ortaya çıkması oldu.
Cezaların
yüzde 71.5'i "uyarma, mahrumiyet ve kınama" oluştururken, buna neden
olarak yüzde 21 ile "dersin düzen ve akışını bozma", yüzde 14 ile
"okulda sigara içmek ve bulundurmak", yüzde 12.5'u ile "izinsiz
özürsüz devamsızlık ve okulda olduğu halde derse girmemek, sınıfı ve okulu terk
etmek" gösterildi.
"Okuldan
kısa süreli uzaklaştırma" cezası gerektiren davranışlar yüzde 21.3
oranında cezalandırılırken, "kız arkadaşlarına kaba davranma, taciz ve
sarkıntılık", "küfürlü konuşma, küfretme ve hakaret etme" ve
"birahane ve kahvehane gibi uygunsuz yerlerde bulunmak", bu cezalarda
en fazla etkili olan nedenler arasında yer alıyor.
"Okuldan
tasdikname ile uzaklaştırma" cezası alanların oranı ise yüzde 7.2.
GENEL
LİSELER CEZA ŞAMPİYONU
Kent
merkezindeki okullar, daha kalabalık olması nedeniyle ceza oranı en yüksek
okulları oluşturuyor.
Ceza oranı
yüksek okulların başında genel liseler ve kız meslek liseleri geliyor. Genel
liselerdeki ceza oranı yüzde 56'yı aşıyor. En az cezayı ise özel, Anadolu ve
fen ile imam hatip liseleri öğrencileri alıyor.
ERKEK VE
BAŞARISIZ ÖĞRENCİYE DAHA ÇOK CEZA
Cezaların
cinsiyete göre dağılımına bakıldığında erkek öğrencilerin yoğunluğu görülüyor.
Ceza alan öğrenciler arasında erkekler yüzde 72, kız öğrenciler ise yüzde
28'lik bir grubu oluşturuyor.
Öğrencilere verilen
cezaların ağırlık derecesi öğrencilerin okudukları sınıf seviyesine göre önemli
farklılık gösteriyor. Lise 1. sınıf öğrencileri yüzde 35 oranında
cezalandırılırken, lise son sınıf öğrencilerinde, gelecek kaygısının da
etkisiyle bu oran yüzde 45'e çıkıyor.
Çoğunlukla
başarısız öğrenci daha fazla cezalandırılıyor. Zayıf öğrencilerde cazalandırma
yüzde 43'e ulaşırken, iyi durumdaki öğrenci yüzde 11 oranında ceza alıyor.
CEZALAR VE
RUH SAĞLIĞI
Araştırmayı
gerçekleştiren DEÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Reşide
Kabadayı, cezanın Türk eğitim sisteminde önemli bir sorun olduğunu ve
öğrencinin ruh sağlığını olumsuz etkilediğini söyledi.
Ceza yerine
çağdaş eğitim modellerinde olduğu gibi öğrencilerin disiplinsiz davranışlarını
rehberlik araştırma ve sosyal etkinliklerle önlemeye başlanılması gerektiğini
kaydeden Kabadayı, araştırmanın da bunu doğruladığına işaret etti. Kabadayı,
"Türkiye'de kaliteli eğitim kurumları olarak değerlendirilen özel, Anadolu
ve fen liselerinde cezaya çok az başvurulması bu tezi doğruluyor" dedi