BİLGİSAYAR DONANIMI

BİLGİSAYAR
DONANIMI







CPU: Central Processing Unit ( Merkezi İşlem Birimi). Ana İşlem
Ünitesi, Merkezi İşlemci ya da kısaca işlemci.




Bilgisayarın
program komutlarını bellekten aldıktan sonra kodlarını çözen ve karşılığı olan
işlemleri yerine getiren merkez birimi. CPU genellikle bilgisayarın beyni
olarak tanımlanır. Çünkü tüm işlemler CPU tarafından yapılır. Bu nedenle bir
bilgisayarın işlem yeteneği ve hızı işlemcisinin yeteneği ve hızıyla doğrudan
ilgilidir.





HARDDISK: Sabit disk.


Bilgisayarlarda bilgi depolama ünitesi.
Sabit diskler büyük miktarda bilgiyi uzun süreli olarak saklamak için
kullanılan manyetik disklerdir. Genellikle taşınabilir olma özelliği yoktur.
Zaten bu yüzden de sabit disk adını almışlardır. Bilgisayar kasasının içinde
kendileri için ayrılmış yuvalara yerleştirilirler. Sabit diskler özellikle
disketlerle karşılaştırıldığında çok büyük miktarda bilgi depolama özelliğine
sahiptirler.





DISK DRIVE: Disk sürücü.


Diske veri yazan ya da okuyan birim.
Disk sürücüler okuyup yazdıkları disk tipine göre çeşitli isimler alır:
Disketlere okuyup yazan disket sürücüler, optik disklere okuyup yazan optik
sürücüler gibi...genelde, disk sürücü dendiğinde sabit disk sürücü kastedilir.
Disk sürücüler bilgisayarın içine yerleştirilebileceği gibi, bir dış ünite
olarak da bağlanabilir.





MAINBOARD: Ana kart.


Bilgisayarlardaki
temel devre ve bileşenleri üzerinde bulunduran kart. Ana kart, CPU, BIOS,
bellek, depolama aygıtı arabirimleri, seri ve paralel portlar, genişleme yuvaları ve ekran, klavye gibi çevre
ünitelerinin denetleyicilerini bulundurur. Bir PC’ yi daha iyi bir modele
çevirmek için ana kartı değiştirmek gerekir. Ana kartla birlikte sadece CPU
değil, ROM ve ana bellek de daha iyi modele geçirilmiş olur. Ancak bu işlem
sırasında genişleme kartlarının yeni ana kartla uyumlu olmasına dikkat
edilmelidir.





RAM: Random Access
Memory. Rasgele Erişimli Bellek.


Herhangi bir noktasına doğrudan
erişilebilen bellek tipi. Bir bilgisayarın ne kadar RAM’a sahip olması
gerektiği, kullandığı işletim sistemi ve çalıştıracağı programların
ihtiyaçlarına bağlıdır. Özellikle grafik kullanıcı yüzüne sahip işletim
sistemleri daha çok RAM kullanır.





ROM: Read Only
Memory. Salt Okunur Bellek.


İçerdiği verilerin üzerine sadece bir
kere yazıldığı ve bir daha değiştirilemediği bellek tipi. ROM’ lar
bilgisayarlarda hiç değişmeyecek ancak sürekli kullanılan bazı programları
saklamak için kullanılır. Bilgisayarın yüklenmesini sağlayan ana program
gibi... Bir ROM yongası üreticisinden çıktığında içeriği belirlenmiştir. ROM’
ların RAM’ lerden en önemli farkı, elektrik akımı kesildiğinde RAM’ lerin
sakladıkları bilgileri kaybetmelerine rağmen, ROM’ ların etkilenmemeleridir.














KEYBOARD: Klavye.


Bilgisayarın
bilgi girişinde kullanılan ve daktiloya benzeyen parçası. Klavyeler harflerin
dizilişine göre farklı tiplerde olabilirler. Sol üstte bulunan harf Q ise Q
klavye F ise F klavye olarak adlandırılır. F klavyede harfler Türkçe
daktilolarda düzenledikleri şekildedirler.





MONITOR: Ekran.


Bilgisayarlarla
kullanıcılar arasındaki görsel bağlantıyı sağlayan birim. Ekranlar
büyüklüklerine, gösterdikleri renk sayısına ve destekledikleri çözünürlük
oranlarına göre sınıflanır.





SOUND CARD: Ses kartı.


Bilgisayarın
sesi işlemesini sağlayan genişleme kartı. Bir ses kartı olmadan bilgisayar sadece
bip sesleri ve oldukça mekanik melodiler çıkarabilir. Oysa pek çok yazılım ve
CD-ROM’ lar çok daha yüksek kalitede bir ses çıkışına ihtiyaç duyar. Ses
kartları, karta bağlanan hoparlörler aracılığıyla dijital ses elde edilmesini
sağlar.





MOUSE: Fare.


İmlecin
ekran üzerindeki hareketlerini kontrol eden araç. Bir kablo ile bilgisayara
bağlanan küçük bir araç olan fare, düz bir yüzeye sürterek kullanılır. Bu
yüzeyde yapılan hareketler, benzer şekilde imlecin (cursor) de ekranda
serbestçe hareket etmesini sağlar. Böylece imleç istenen nesne üzerine
getirilebilir.





CD-ROM: Compact
Disk-Read Only Memory.


Yüksek kapasitede bilgi depolamak için
kullanılan optik disklerdir. CD-ROM’ ların üzerine bilgiyi kaydedebilmek için
özel araç kullanılır.





DVD-ROM: Dijital
Versatile Disk.


CD-Rom’ların yerini alması beklenen
yeni bir optik disk teknolojisi. 133 dakikalık bir filmin tek bir diskte
tutulması sağlanabilecek DVD-Romlarla. DVD-Rom oynatıcı denilen aletlerin
normal CD-Romları da oynatması söz konusu.





SCANNER: Tarayıcı.


Kağıda basılı yazı ve resimleri okuyup
bilgisayarların anlayacağı biçime çeviren araç.





PRINTER: Yazıcı.


Bilgisayar ile üretilen metin ve
resimleri kağıda basmak için kullanılan araç.





MODEM: Kısaltma,
Modulator-Demodulator.


Telefon hatlarından veri aktarmakta
kullanılan araçlar. Bilgisayarlar verileri dijital olarak saklarlar, ancak
telefon hatları üzerinden gönderilen veriler analog yapıda olmalıdır. Bu yüzden
modemler bilgisayarların dijital yapıda sakladıkları verileri analog yapıya çevirerek
gönderme işini üstlenir. Bu işlemin tersi de yine modemler tarafından
gerçekleştirilir. Telefon hatlarından analog yapıda gelen sinyalleri
bilgisayarların anlayacağı dijital yapıya çevirirler.




İşletim Sistemi







Bilgisayarların
çalışabilmesi için gereken temel yazılım. Bilgisayarlar çeşitli donanım
ürünlerinin belli bir tasarıma göre biraraya getirilmesiyle oluşturulur. Ancak
kendilerinden beklenen işleri gerçekleştirmeleri için bu sadece donanımdan
oluşan altyapı yeterli değildir. Bir kelime işlem yazılımı ile belge
oluşturabilmek için önce bilgisayarın açılması, donanım ürünlerinin
birbirlerini tanıması ve birlikte çalışacakları şartların sağlanması
gerekecektir. Kullanıcı klavyede bir tuşa bastığında, bir harfin ekranda
görüntülenmesi, yazılanların saklanmak istendiğinde belgenin disk üzerine
yazılması, belgeye bir dosya adı verilebilmesi yapılabilecek işler arasındadır.
Kullanılan yazılım ne tür olursa olsun bazı temel işlemler hep aynıdır;
dosyaların diske yazılması, diskten alınıp ekrana görüntülenmesi, bir dosyanın
basılmak üzere yazıcıya gönderilmesi... Bu durumda tüm yazılımların üzerinde
çalışacağı zemini oluşturmak ve temel işlemleri gerçekleştirmek üzere
kullanılan yazılım ile karşılaşılır. Bu, işletim sistemidir.


İşletim sistemi
bilgisayarın her türlü altyapı çalışmalarını düzenler, çeşitli aygıtların
birbirleriyle anlaşmasını sağlar. Bu sayede çeşitli uygulama yazılımları, güven
içinde çalışıp kullanıcıya hizmet edebilirler. Bu yüzden bir bilgisayarın
donanım özellikleri kadar işletim sistemi de önemlidir. Çünkü sistemin genel
performansı gibi işlev yelpazesi de kullanılan işletim sistemine göre değişir.
İşletim sistemleri bilgisayarda olup biten her şeyi denetleyen yazılımlardır.
Bu yüzden sistem ne kadar karmaşıksa, işletim sistemi de o oranda gelişmiş
olmak zorundadır.


Genel amaçlı bir işletim
sisteminin üstlenmesi gereken işler şöyle sıralanabilir:


¨
Çevre birimleri ile programlar arasındaki iletişimi
sağlamak.


Bir kelime işlem yazılımı yazıcıya ya
da CD-ROM sürücüye ulaşarak kullanılmasında olduğu gibi...


¨
Sistemin belleğini yönetmek, disk tamponu (disk cache) gibi
ek olanaklar sağlayarak belleğin etkili bir şekilde kullanılmasını sağlamak.


Örneğin, sanal bellek oluşturarak ana
bellekten daha büyük bir alanın kullanılması.


¨
Saklama aygıtlarındaki dosyalara belli bir düzen erişilmesi
için bir dosya yönetim sistemi oluşturmak.


¨
Özellikle çok kullanıcılı sistemlerde kaynaklara güvenli
erişim sağlamak.


¨
Programlar arası veri iletişimi sağlamak.


Kullanıcının çeşitli komutlar vermesi
ve programlar çalıştırmasını sağlamak